شاخصه های نظام مهدوی (مباحث مربوط به جامعه مهدوی)

شاخصه های نظام مهدوی (مباحث مربوط به جامعه مهدوی) 

همانطور که قبلاً هم در بخش دشمن شناسی اشاره ای شد به همان تناسب که برای رسیدن به الله باید ابتدا اله ها نفی شوند برای داشتن درک صحیحی از جامعه مهدوی که همان جامعه ی الهی است باید ابتدا وجوه تمدنی جامعه ی غیر الهی شناخته شود وگرنه دیدگاهی التقاطی حاصل خواهد شد که از درون آن مدلهایی نظیر ژاپن اسلامی و یا... خارج خواهد شد. شناخت وجوه مختلف جامعه مهدوی و ویژگیهای جامعه ی مهدوی و جامعه پردازی بر مبنای حب ولی خدا از مواردی است که متأسفانه در بین آثار خلق شده در این زمینه چندان به خوبی تبیین نشده است. به این مثال ساده توجه فرماید: 

در روایات ذکر شده است که پس از ظهور دیگر کسی فقیر و مسکین نخواهد بود و همه در یک رفاه نسبی برخوردار خواهند بود. اما علت چیست؟ 

برخی ممکن است بگویند، علت این است که نظام توضیع ثروت عادلانه خواهد شد و منابع ثروت در اختیار افراد عادل قرار خواهد گرفت و نظام اقتصادی اسلام به طور کامل محقق خواهد شد، اما این جواب مطلقاً کامل نیست و نکته ی بسیار لطیفتر و دقیقتری در این تحول در عرصه ی اقتصاد عمومی در جامعه ی مهدوی وجود دارد. 

در روایات ذکر شده است که پس از ظهور، عقول مردم کامل می شود. از آثار کامل شدن عقول این است که انسان ها برای تمام تلاش خود را برای ساختن ابدیت و خانه ی آخرت خود انجام می دهند و مانند امروز که حرص به دنیا می ورزند زندگی نخواهند کرد، نتیجه ی چنین بینشی این خواهد شد که بر خلاف جامعه ی امروز که انسان ها غالباً به دنبال جمع کردن بیشتر مال و اموال برای خودشان به هر طریقی هستند، پس از ظهور و در سایه ی تکمیل عقل دعوا بر سر این است که بتوانند مستحقی پیدا کنند و از مال خود انفاقی انجام دهند تا برای خانه ی ابدی خود چیزی بیاندوزند. 

آن چنان که مولا علی علیه السلام در نامه ی 31 نهج البلاغه ی شریف خطاب به فرزند برومندشان فرموده اند: 

اگر مستمندى را دیدى که توشه ات را تا قیامت مى برد، و فردا که به آن نیاز دارى به تو باز مى گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار، زیرا ممکن است روزى در رستاخیز در جستجوى چنین فردى باشى و او را نیابی، به هنگام بى نیازى، اگر کسى از تو وام خواهد، غنیمت بشمار،... 

نکته ی بسیار بسیار مهم دیگری که معمولاً مغفول واقع می شود زمانی که از جامعه مهدوی بحث می شود این است که معمولاً بعد ذکر این روایت معروف که حضرت ظهور خواهند کرد در زمانی که عالم پر از ظلم و جور شده است و دنیا را پر از عدل و داد خواهند کرد، مهمترین مصداق ظلم مطرح نمی شود و مهمترین مصداق عدل هم مطرح نمی شود: 

به تصریح قرآن بزرگترین مصداق ظلم، شرک است: 

إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ (13- لقمان) 
همانا که شرک،ظلم عظیم است. 

و حضرت مهمترین کاری که انجام میدهند برکندن ریشه ی این ظلم است، همانگونه که در دعای ندبه هم همین معنا تصریح شده است: 

أین هادم ابنیة الشّرک و النّفاق 

کجاست منهدم کننده بناهای شرک و نفاق 

یعنی مهمترین برنامه ی حضرت در هنگام ظهور اقامه ی توحید و برچیدن بساط شرک است، مهمترین مراتب شرک و نقطه ی مقابل آن یعنی توحید، شرک در ربوبیت و شرک در عبودیت است و نقطه ی مقابل آن توحید در ربوبیت و توحید در عبودیت، متأسفانه حتی در بین بسیاری از به اصطلاح صاحب نظران این بحث مغفول است و زمانی که میخواهند مهمترین مصادیق ظلم را بر شمرند از مصادیق ظلم و ستم و زورگویی مستکبران عالم سخن می گویند و این ها در مقایسه با شرک، که به نابودی ابدیت انسان ها منجر می شود، مظاهر سطح پایین­تر ظلم را در نظر می­گیرند. 
اما باید توجه داشت که ریشه تمام این بی عدالتی ها و ظلم ها در نبود استقرار توحید در عالم است! 

حضرت، انسان ها را به عبد و بنده ی خدا تبدیل می­کنند و تمام آثار و برکاتی که برای ظهور در روایات ذکر شده است و دیگران هم به طرق مختلف نقل می­کنند همه از برکات اقامه ی توحید در عالم است. 
از طرف دیگر بر مبنای کلام امیرالمومنین علیه السلام عدل یعنی اینکه هر چیزی سر جای خودش قرار گیرد و مهمترین چیزیکه در تمام دوران­ها و به ویژه در این دوره ی آخرالزمان سر جای خود قرار ندارد در بین مردم، خدا و حکم خداست! 

هر چند متأسفانه در این زمینه تا کنون کتاب جامعی تدوین نشده است که بتواند به خوبی حق مطلب را در باب جامعه ی مهدوی به صورت تام و تمام بیان کند اما به هر شکل در این مجموعه سعی شده به فراخور این موضوع نیز کتاب هایی برای مطالعه معرفی شوند. 



1- آینه هفدهم و هجدهم از کتاب شمیم گل نرگس، تألیف عباس رحیمی با عناوین برکات عصر ظهور و پایگاه حکومت (14 صفحه) 

2- بخش دوم و سوم از فصل سوم با عناوین برپایی عدالت در زمان ظهور و نتایج شگفت انگیز ظهور از کتاباز ظهور جهان تا جهان پس از ظهور، تألیف عباس استاد آقایی (106 صفحه) 

3- بخش پنجم از کتاب معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، تألیف ابراهیم شفیعی سروستانی با عنوان جهان پس از ظهور (100 صفحه) 

برای مطالعه ی بیشتر در این زمینه می توانید به این کتاب ها هم مراجعه بفرماید: 

4- جامعه سازی قرآنی، تألیف محمد رضا حکیمی، انتشارات دلیل ما 

5- کتاب دولت کریمه، تألیف دکتر مرتضی آقا تهرانی، انتشارات کتاب یوسف 

6- کتاب تمدن­زایی شیعه، تألیف اصغر طاهرزاده، انتشارات لب المیزان 



*** سیر متوسط کتابهای 1 و 2 و 3 و 4 (موارد حذف شده 5 و 6) 

** سیر مجمل کتابهای 1 و 2 (موارد حذف شده 3 و 4 و 5 و 6) 

سیر جامع و دقیق مطالعه در حوزه مهدویت

از دیر باز یکی از مهترین و پایدارترین آموزه‌هایی که مورد توجه ادیان الهی بخصوص اسلام بوده بحث متوجه ساختن انسانها به موعود است. مهدویت در حقیقت تحقق هدف خلقت است که همانا تجلی تام و تمام توحید، یعنی توحید در ربوبیت و توحید در عبودیت است که برنامه ی تمام انبیا و اوصیای الهی از هبوط آدم تا قیام قیامت است و در سایه ی استقرار این توحید به معنای تام و تمام در هنگامۀ ظهور است که بشر به تمام ظرفیت بی نظیر خود در عرصه ی کمال دست خواهد یافت و به حیات طیبه نائل خواهد گشت و با توجه به شرایط کنونی جهان (بیداری اسلامی و جنبش تسخیر وال استریت، اوضاع خاور میانه وضعیت اسفبار اروپا و…) به فرمودۀ رهبر عظیم شأن انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای تاریخ بشریت بر سر یک پیچ بزرگ تاریخی و در آستانۀ تحول عظیم قرار دارد. لذا ضرورت بازگشت به آموزه‌های توحیدیِ دین اسلام و مکتب حقه ی تشیع برای اهل تفکر کاملاً مشهود است و همانگونه که خداوند در قرآن فرموده است و در دعای عهد هم به این معنا تصریح و تأکید شده است و در شرایطی که بشر با فساد مادی و معنوی بی سابقه‌ای دست به گریبان شده است که نتیجه انتخاب های خود محورانه ی خود در عرصه ی ربوبیت و قانونگذاری در عالم است اندک اندک به پوچی و بن بست بودن تمام گزینه هایی که برای خود آن را راه سعادت می دانست نزدیک می شود.

با توجه به این که دستیابی به مختصات دکترین مهدویت از رهگذر تعمق و تدبر در آیات و روایات و تعالیم اولیای الهی و عملکرد بر طبق آن حاصل می شود، همواره یکی از دغدغه های اصلی برای رسیدن به قله معرفت و شناخت آموزه مهدویت، داشتن نقشه راه بوده تا با شناساندن مسیر، انسان منتظر را از فروغلتیدن در دام رهزنان حفظ نماید. در جهت پاسخگویی به این مطالبه سیر مطالعاتی حوزه مهدویت در ۷ زیر موضوع از پایه تا سطوح عالی برای ساختن بنای معرفت مهدوی معرفی می گردد. امید است این وجیزه مقبول درگاه حضرت احدیت و پیشگاه حضرت حجت قرار گرفته و سیراب کننده عطش وجودی منتظران باشد.

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در راستای منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تلاش برای ارائۀ سیرهای مطالعاتی در موضوعات مورد نیاز اقشار مختلف جامعه به ویژه قشر جوان و دانشجو سیر شناخت مباحث مهدویت را در این ۷ زیر موضوع ارائه می نماید:

۱- معرفت مهدوی (مبانی اعتقادی مهدویت)

۲- شناخت امام مهدی (مباحث مربوط به شخصیت و ویژگیهای حضرت حجت)

۳- مهدی یاوران (مباحث مربوط به وظایف منتظران)

۴- مهدی ستیزان (مباحث مربوط به دشمن شناسی)

۵- نشانه شناسی ظهور (مباحث مربوط به علائم و شرایط و فتنه های آخرالزمان)

۶- شاخصه های نظام مهدوی (مباحث مربوط به جامعه مهدوی)

۷- انحرافات (آسیب شناسی جریان مهدویت)

توجه داشته باشید که این مجموعه در سه سطح جامع، متوسط و مجمل ارائه شده است و در هر بخش پس از ارائه ی سیر جامع در انتهای همان بخش سیرهای متوسط و مجمل برای کسانی که به هر دلیل امکان مطالعه ی تفصیلی را ندارند و می خواهند با کمترین زمان بیشترین بهره را از مطالعه ی خود در موضوع مورد نظر خود داشته باشند ارائه شده است.

راهبردها رهبری امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی

وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی ایران برای بسیاری از تحلیل گران و متخصصین پدیده انقلاب غافلگیرکننده بود؛ انقلابی که نسل نظریه های انقلاب را تغییر داد و با آوردن ایدئولوژی مذهبی به صحنه، آغازگر نقش مذهب در سیاست در دنیای مدرن شد. در این تحول بدون شک نقش امام خمینی(ره) بی بدیل و تعیین کننده بود.

در این گفتار اشاره ای کوتاه به چند مورد از برجسته ترین ویژگی ها و تلاش های ایشان در رهبری انقلاب اسلامی داریم:

الف) اعتقاد به انجام وظیفه و تکلیف الهی مبنای رهبری امام: 

 امام خمینی یک انسان کامل و تربیت شده مکتب اسلام و یک بنده واقعی خداوند بود و در همه امور بر مبنای وظیفه خود عمل می کرد. مبارزه با رژیم طاغوتی محمدرضا شاه و تشکیل نظام اسلامی توسط ایشان در همین راستا قابل تحلیل است. ایشان اگر جنگ را ادامه داد برای انجام تکلیف بود و اگر در سال ۶۷ آن را پایان داد نیز به همین دلیل بود. جنگ باعث آبدیده شدن نیروها و زمینه ای برای توسعه و خودکفایی کشور شد. به علاوه همان طور که امام می فرمود «ما در جنگ ابهت ابرقدرتها را شکستیم» و به جهانیان ثابت نمودیم که سلطه گران جهانی در مقابل اراده ملتی مصمم ناتوان و ضعیف هستند.

ب) نقش ویژگی های شخصیتی امام در رهبری: 

امام خمینی دارای اراده ای پولادین و اعتماد به نفس کامل بود و به درستی راه خود اطمینان داشت. در مقابل به سردمداران رژیم منحوس پهلوی بنگرید که بسیار متزلزل و به توانایی خود بی اعتماد و فاقد اعتماد به نفس بودند. دلیری و جرأت حضرت امام به الگویی برای نخبگان و توده ها تبدیل شد و در آفرینش روحیه انقلابی و گسترش آن که یکی از شرایط اصلی وقوع و تداوم انقلاب است بسیار تاثیر کرد. امام هم پیش از آغاز حرکت نهایی که از ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ آغاز شد هم در جریان حرکت انقلاب در سال های ۵۶ و ۵۷ این قاطعیت را نشان می داد. در مرحله پایانی برخی از مقامات سیاسی درخواست ملاقات با ایشان را می کردند، اما ایشان با بیان این نکته که چون حکومت پهلوی ها غیرقانونی است آن ها اول باید استعفا دهند تا ملاقات صورت گیرد. از جمله سیدجلال تهرانی رئیس شورای سلطنت پس از استعفا توانست با ایشان ملاقات نماید.

ج) تلاش های امام در رهبری نهضت اسلامی از دهه ۴۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی:

امام در این مدت همه جنبه های رهبری در حرکت انقلابی را با هوشمندی و توانایی ویژه و نتایج خیره کننده ای به انجام رسانیده است از جمله:

۱) تربیت کادرهای انقلابی:

امام در سال های پیش از انقلاب به تربیت گروهی از شاگردان مورد اعتماد و معتقد و توانا همت گمارد که با حضور در شهرها و مناطق مختلف در زمینه سازی و تداوم انقلاب و از جمله در بسیج عمومی و گسترش ایدئولوژی انقلاب نقشی گسترده به عهده داشتند.

۲) بیان و گسترش ایدئولوژی انقلاب اسلامی:

گسترش ایدئولوژی انقلابی یکی از شرایط بنیادی وقوع انقلاب است. حضرت امام از یک طرف با حرام اعلام کردن تقیه در دوره پیش از انقلاب و از طرف دیگر با تذکر جنبه های انقلابی مفاهیم مذهبی از قبیل عاشورا به بیان وظیفه قشرهای مختلف در مبارزه با رژیم طاغوت پرداختند و از طرف دیگر با درسهای حکومت اسلامی و ولایت فقیه در سال ۱۳۴۸ در زمان تبعید در نجف اشرف، حکومت جایگزین را معرفی نمودند. این مرحله ای بسیار مهم در رخداد انقلاب اسلامی بود و بدون این تلاش ها پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی امکان پذیر نبود.

۳) تنظیم و اجرای راهبردها (استراتژی ها) و تاکتیک های حرکت انقلابی:

در این رابطه نیز تلاش امام بسیار ستودنی است؛ زیرا ایشان در هر مرحله با توجه به شرایط موجود، راهبردها و تاکتیک هایی را برگزید که در صورتی که غیر از آنها انتخاب می شد، وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی غیرممکن بود. از جمله گزینش راهبرد تعلیم و تربیت کادرهای انقلابی در سال های پیش از وقوع انقلاب و انتخاب راهبرد مبارزه منفی یعنی بهره گیری از همایش های میلیونی و اعتصابات سراسری به هنگام وقوع انقلاب و راهبرد عدم درگیری با نیروهای مسلح. همین راهبردها بود که باعث سرعت در پیروزی انقلاب و تلفات نسبتا کم نیروهای انقلابی گردید. درگیری مسلحانه با رژیمی که ژاندارم آمریکا در منطقه بود، می توانست زمان پیروزی را به عقب انداخته، تلفات را افزایش داده و نتایج ناخواسته ای را به دنبال آورد.

۴) بسیج عمومی و به صحنه آمدن نخبگان و توده ها:

انقلاب اسلامی از جنبه میزان نخبگان و توده های شرکت کننده بی نظیر است. به جز وابستگان به رژیم سابق که در مقابل انقلاب قرار داشتند، تقریبا همه اقشار و افراد در صحنه حاضر شدند و فرمان امام را لبیک گفتند. اعتماد بسیار بالای مردم به امام خمینی و روش های ایشان در رهبری و همچنین تبدیل مساجد و تکایا به مراکز آغاز تظاهرات و نقش شبکه روحانیت در سراسر کشور که همه مبتنی بر نقش امام در رهبری انقلاب بود، حرکتی بسیار گسترده و قدرتمند ایجاد کرد که رژیم شاه و حامیان خارجی آن را غافلگیر و ناتوان از انجام هر گونه عکس العمل بازدارنده ای نمود.

۵) تشکیل نظام جمهوری اسلامی:

امام خمینی با پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل نظام جدید را به رفراندوم عمومی گذاشت و سپس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آرای عمومی گذارده شد و بدین ترتیب یک نظام اسلامی پدید آمد که همه ساختارها و مقامات عالی رتبه آن با رای مستقیم مردم برگزیده می شوند. امام در عصر نظام های حکومتی دنیوی، تشکیل نظام مردم سالاری دینی را به تحقق رساند و راه جدیدی را به ملت های مسلمان و جهانیان نشان داد که هم به انجام فرامین الهی پایبند است و هم به نقش مردم در سیاست تاکید می کند.

د) امام خمینی و حوادث پس از پیروزی انقلاب: 

رهبری امام در حوادث بعد از پیروزی انقلاب نیز بی نظیر و بیانگر تیزبینی و آینده نگری دقیق ایشان بوده است. زمانی که در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ صدام با حمایت قدرت های سلطه گر جهانی با حمله هوایی به فرودگاه های کشور، جنگ علیه ایران را آغاز کرد، امام با اعتماد بنفسی فوق العاده وعده زدن سیلی محکمی به صدام را داد و همگان دیدند که صدام به زودی و تقریبا در تمام طول مدت جنگ برای پایان جنگ التماس می کرد. همچنین امام در زمان اشغال لانه جاسوسی آمریکا در تهران و تهدیدهای امریکایی ها اعلام کرد که آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند توانایی و هوشمندی امام در برخورد با حوادث مختلف دیگر پس از پیروزی انقلاب نیز بر همگان هویدا و آشکار بود.

به طور خلاصه، امام خمینی(ره) یک اندیشمند بزرگ و تاریخ ساز، معتقد به دینی شدن سیاست و ایدئولوگ و فرمانده انقلاب و معمار نظام جدید بود که با برنامه ریزی دقیق و تنظیم شایسته راهبردها و تاکتیک های حرکت انقلاب و اعتماد بنفس فوق العاده و اراده پولادین خود توانست با سرعت رژیم وابسته پهلوی را سرنگون و نظام جمهوری اسلامی ایران را بنیاد نهد.